PUTRA HEIGHTS, 4 April 2025 – Letupan besar yang menggegarkan kawasan perumahan Putra Heights, Subang Jaya pada 1 April lalu sekali lagi membuka mata negara terhadap betapa rapuhnya sistem keselamatan infrastruktur tenaga di Malaysia. Insiden tersebut, yang berlaku akibat kebocoran saluran paip gas milik Petronas Gas Berhad (PetGas), menyebabkan kemusnahan harta benda dan kecederaan kepada puluhan penduduk, dan kini menuntut jawapan serta tindakan konkrit. Letupan berlaku sekitar jam 10.30 pagi di Jalan Putra Harmoni, melibatkan saluran paip gas sepanjang 500 meter. Menurut kenyataan rasmi PetGas, paip berkenaan telah diasingkan serta-merta dan kebakaran berjaya dikawal sepenuhnya pada jam 4 petang. Namun, lebih 190 rumah, 148 kenderaan, dan 11 motosikal rosak teruk – menjadikannya salah satu tragedi berkaitan tenaga paling serius dalam tempoh sedekad. Apa yang lebih membimbangkan, penduduk tempatan telah didakwa menyuarakan kebimbangan sejak Disember 2024, apabila kerja pengorekan tanah dilihat menghampiri kawasan rezab gas. Dakwaan ini menimbulkan persoalan tentang kecekapan pemantauan agensi tempatan serta pematuhan standard keselamatan oleh pihak ketiga.
PETRONAS dalam kenyataan susulan memberi jaminan bahawa mereka akan bekerjasama penuh dengan agensi kerajaan bagi menyiasat punca kejadian, memberikan bantuan kepada mangsa, dan memastikan keselamatan bekalan gas kepada negara terus terjamin. Pakar bomba dan keselamatan awam menjelaskan bahawa fenomena BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion) dipercayai menjadi punca utama letupan – iaitu apabila gas bocor dan terbakar dalam bentuk wap yang menghasilkan letupan tekanan tinggi. Bekas Ketua Pengarah JBPM, Datuk Seri Mohammad Hamdan Wahid, menyatakan kebocoran dan pencucuhan gas dalam sistem tekanan tinggi seperti paip industri adalah ‘resipi bencana’ jika kawalan dan pengesanan awal gagal.
Sementara itu, suasana pasca-letupan digambarkan sebagai panik dan menyayat hati. Penduduk seperti Puan Haslina, 45, berkata: “Kami dengar bunyi seperti guruh yang bergema, tingkap pecah, dan api menjulang dari bawah tanah. Anak-anak menjerit, kami hanya sempat capai dokumen penting dan lari.”
MAPIM (Majlis Perundingan Pertubuhan Islam Malaysia) turut mengeluarkan kenyataan rasmi, menzahirkan takziah kepada mangsa, dan menyeru agar siasatan menyeluruh dijalankan. Mereka juga menawarkan bantuan kemanusiaan kepada keluarga terkesan dan menekankan bahawa infrastruktur tenaga adalah tanggungjawab bersama, bukan isu teknikal semata.
Insiden Putra Heights adalah panggilan amaran yang jelas – sistem keselamatan infrastruktur gas negara perlu dinilai semula secara total. Lebih mengejutkan, kenyataan awal oleh Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan Malaysia (CIDB) yang mengesahkan kerja penggalian tanpa kebenaran oleh kontraktor telah ditarik balik selepas beberapa jam. Penarikan itu mencetuskan kemarahan netizen yang mempersoalkan ketelusan dan ketegasan kerajaan dalam menyiasat insiden melibatkan infrastruktur kritikal negara.
Rata-rata pengguna media sosial menyifatkan tindakan CIDB itu sebagai tidak bertanggungjawab dan boleh menjejaskan keyakinan awam terhadap institusi penguat kuasa. “Mengapa kenyataan ditarik balik? Siapa cuba lindungi siapa?” tulis seorang pengguna di X (Twitter), yang disambut dengan ratusan perkongsian.
Menjawab tekanan awam, Kementerian Kerja Raya telah memaklumkan bahawa satu siasatan bersama akan dilakukan antara CIDB, Suruhanjaya Tenaga, Petronas dan PDRM bagi menentukan punca sebenar kejadian, tahap kelulusan projek pembinaan berdekatan, dan kemungkinan kecuaian pihak ketiga.
Berikut antara pembaharuan yang disarankan oleh pakar keselamatan dan penggubal dasar:
- Audit menyeluruh terhadap semua saluran paip gas aktif, terutamanya yang berdekatan kawasan penempatan.
- Piawaian semula Prosedur Operasi Standard (SOP) kontraktor bagi kerja-kerja penggalian berhampiran infrastruktur kritikal.
- Penguatkuasaan zon keselamatan fizikal sekitar sistem gas, dengan pemantauan GIS dan teknologi amaran awal.
- Pendidikan komuniti tentang pengenalan bau gas, pelan pemindahan kecemasan dan nombor kecemasan.
- Pelaporan awam berkala oleh syarikat tenaga mengenai tahap keselamatan infrastruktur mereka.
Dalam usaha mencapai status negara maju dan mesra pelabur, Malaysia tidak boleh alpa terhadap asas keselamatan rakyat. Kejadian seperti ini tidak seharusnya menjadi berita tahunan, tetapi titik perubahan kepada pendekatan pengurusan risiko negara.
Kita tidak boleh menunggu letupan seterusnya sebelum bertindak.
#Prezcom