KUALA LUMPUR,2 April 2025 – Tragedi kebakaran dan letupan saluran paip gas PETRONAS di Putra Heights, Subang Jaya yang menggegarkan negara pada 1 April lalu kini mencetuskan persoalan besar berkaitan keutamaan keselamatan awam, keberkesanan pemantauan dan kebertanggungjawaban pihak terlibat. Insiden berbahaya yang menyebabkan kerosakan kepada lebih 190 unit rumah, 148 kereta dan 11 motosikal ini berlaku selepas penduduk tempatan dikatakan sudah mula menyuarakan kebimbangan sejak Disember 2024.
Letupan yang dipercayai berpunca daripada kebocoran saluran gas sepanjang 500 meter ini mengambil masa hampir lima jam untuk dipadamkan oleh pasukan bomba. Petronas Gas Berhad (PetGas) telah mengesahkan saluran paip tersebut telah diasingkan dan api dikawal pada jam 4 petang hari kejadian. Namun kebimbangan rakyat meningkat apabila laporan menyatakan penduduk telah mula membuat aduan sejak 17 Disember 2024 susulan kerja-kerja pengorekan berhampiran kawasan rezab PETRONAS.
Pihak PetGas memaklumkan bahawa keselamatan orang awam dan kelangsungan bekalan gas kekal menjadi keutamaan. Ibu syarikatnya, PETRONAS juga memberi jaminan bekerjasama dengan agensi kerajaan bagi menyalurkan bantuan kepada semua mangsa terkesan serta menjalankan siasatan menyeluruh.
Bekas Ketua Pengarah Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia (JBPM), Datuk Seri Mohammad Hamdan Wahid menjelaskan bahawa fenomena Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion (BLEVE) menjadi punca kebakaran. BLEVE berlaku apabila gas mudah terbakar bocor dan menghasilkan wap terapung yang akhirnya disambar api, menghasilkan letupan besar. Situasi ini bertambah kritikal jika injap atau struktur kontena gas mengalami kerosakan.
Pakar keselamatan minyak dan gas, Kapten MS Affendy Abdul Rani pula menegaskan bahawa kebakaran saluran paip gas bukan seperti kebakaran biasa – ia memerlukan penutupan bekalan gas segera, kerana selagi gas mengalir, api akan terus menyala dan sukar dipadam.
Sementara itu, Tan Sri Lee Lam Thye dari NIOSH menggesa tiga tindakan segera: pemindahan penduduk terutama golongan rentan, pemantauan kualiti udara secara aktif, dan siasatan teknikal menyeluruh untuk mencegah kejadian sama berulang.
MAPIM (Majlis Perundingan Pertubuhan Islam Malaysia) dalam kenyataan rasminya turut menzahirkan simpati kepada semua mangsa dan menyeru agar semua pihak memberi bantuan serta menunjukkan solidariti. MAPIM juga menegaskan bahawa siasatan mesti menyeluruh dan langkah-langkah keselamatan sektor tenaga negara perlu dipertingkat secara holistik.
Tragedi Putra Heights mendedahkan dua kelemahan besar – tindak balas lambat terhadap aduan komuniti, dan kegagalan awam memahami risiko teknologi gas bertekanan tinggi. Malaysia perlu mengutamakan:
- Prosedur audit keselamatan awam proaktif, bukan reaktif – aduan komuniti harus ditindak sebelum berlaku bencana.
- Pendidikan risiko teknologi tenaga – mendidik komuniti tentang bahaya kebocoran gas, kaedah pengesanan dan tindakan kecemasan.
- Penguatkuasaan zon keselamatan fizikal di sekitar paip gas bertekanan tinggi agar projek pembinaan tidak mencabuli kawasan sensitif.
- Piawaian dan pemantauan ketat terhadap kerja subkontraktor yang menjalankan penggalian berhampiran infrastruktur kritikal.
Kebakaran ini bukan sekadar kemalangan – ia peringatan bahawa satu kelalaian teknikal boleh menjadi malapetaka besar jika tidak dikendalikan dengan integriti, kepakaran dan ketelusan. Kini rakyat menuntut bukan sahaja jawapan – tetapi pembaharuan menyeluruh dalam pengurusan risiko sektor tenaga agar tragedi seperti ini tidak menjadi berita berulang tahun depan.
#Prezcom